ေအာင္ျမင္သူတုိ႔၏ အေလ့အထမ်ား
ေအာင္ျမင္လိုသူမ်ားသည္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူမ်ားကို ေလ့လာရမည္။ “သူဘယ္လိုေအာင္ျမင္ခဲ့သလဲ” ဆိုတာကိုၾကည့္ၿပီး “ကိုယ္ဘယ္လိုေအာင္ျမင္ႏုိင္မလဲ” နည္းလမ္းရွာရမည္။ သို႔အတြက္ ေအာင္ျမင္သူတို႔၏ အေလ့အထမ်ားကို သိထားသင့္သည္။ အေလ့အထသည္ ဗဟုသုတ(အလုပ္)၊ကၽြမ္းက်င္မႈ(လုပ္ပံု) ႏွင့္ ေစ့ေဆာ္မႈ (လုပ္ခ်င္စိတ္) တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အရာျဖစ္သည္။ ဗဟုသုတ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ၊ ေစ့ေဆာ္မႈတို႔ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လွ်င္ တစ္ဦးခ်င္းအရေရာ အေပါင္းအဖြဲ႕အရေရာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္သည္။ (ႏွာ-၁)
ေအာင္ျမင္သူတုိ႔၏ အေလ့အထမ်ားမွာ
၁။ ႀကိဳတင္တုံ႔ျပန္ပါ
၂။ ပန္းတိုင္ကိုျမင္ေအာင္ ၾကည့္ပါ
၃။ ပထမအလုပ္ကုိ ပထမလုပ္ပါ
၄။ ႏွစ္ဖက္မွ်၍ ေတြးပါ
၅။ အျပန္အလွန္ နားလည္ပါ
၆။ စုေပါင္းလုပ္ကိုင္ပါ
၇။ ထက္ေအာင္ေသြးပါ
(၈) တစ္ဖက္သား အာရံုစိုက္ေအာင္လုပ္
(၉) အမွားေတြ မက်ဴးလြန္နဲ႕
(၁၀) စိတ္အားမက်ဆင္းေစနဲ႕
(၁) ႀကိဳတင္တုံ႔ျပန္ပါ
အေျခအေနနဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္တို႔ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို မခံနဲ႕။ တန္ဖိုးရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္မွာေန။ အေျခအေနရဲ႕ ရလာဒ္ကို လက္မခံနဲ႕၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ရဲ႕ ရလာဒ္ကို ခံယူ။ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အက်ိဳးတရားကို အခ်ိန္မီ တာ၀န္ယူၿပီး လုပ္၊ ဒါဟာ အတင္းလုပ္တာ, ေဇာႀကီးတာ မဟုတ္ဘူး။ ေစာင့္တာ ေမွ်ာ္လင့္တာ ေဘးခ်ိတ္။ ျပႆနာကို ထုိင္ၾကည့္ေနမယ့္အစား ကုိယ္တုိင္ေျဖရွင္း။
(၂) ပန္းတုိင္ကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္
ဘ၀မွာ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ခ်င္တာကို ပံုေဖာ္ၾကည့္။ အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့အလုပ္ကို ျမင္လာလိမ့္မယ္။ ျဖစ္ခ်င္တာ, လုပ္ခ်င္တာကို အဓိကအာရံုစိုက္၊ တန္ဖိုးထား။ အဲဒါက လမ္းညႊန္သြားလိမ့္မယ္။ ၿပီးရင္ အခ်ိန္, စြမ္းရည္နဲ႕ အားထုတ္မႈတို႔ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးခ်သြား။ (ႏွာ-၃)
(၃) ပထမအလုပ္ကို ပထမလုပ္ပါ
အီးအမ္ဂေရး တစ္သက္လံုးရွာေဖြခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္သူေတြရဲ႕ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုက “ပထမဦးစြာ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ကို ပထမဦးစြာလုပ္ျခင္းသာ”တဲ့။ ဒါဟာ ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ ဘံုအေၾကာင္းတရားပဲ။ ဘ၀ရဲ႕အခ်ိန္ကုိ အေကာင္းဆံုးစီမံခန္႔ခြဲၿပီး ဦးစားေပးလုပ္ငန္းေတြကို သူ႔အစီအစဥ္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြား။ အစဥ္တစိုက္လုပ္။ အက်ိဳးရွိေအာင္လုပ္။ (ႏွာ-၃)
(၄) ႏွစ္ဖက္မွ်၍ေတြးပါ
အက်ိဳးတူ ရလာဒ္ကို အၿမဲရွာေဖြ။ အပ်က္ကို မရႈနဲ႕၊ အျဖစ္ကိုရႈ။ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္၊ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြနဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြကို အေျခခံၿပီး လုပ္ငန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္။ ႏွစ္ဖက္မွ်စိတ္ကူး၊ ႏွစ္ဖက္မွ်ေဆြးေႏြး။ နည္းစနစ္မွန္ကန္စြာလုပ္။ သင္တန္းေပးစနစ္၊ စီမံကိန္းစံနစ္၊ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္၊ ဘတ္ဂ်က္စနစ္ နဲ႕ ေလ်ာ္ေၾကးစနစ္ စတဲ့အားလံုးဟာ ႏွစ္ဘက္မွ်စိတ္ဓာတ္ေပၚမွာ အေျခခံတယ္။ ႏွစ္ဘက္မွ်စိတ္ဓာတ္ဟာ ေက်ာ္တက္လိုစိတ္၊ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္လုိစိတ္ လႊမ္းမိုးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ မရွင္သန္ႏုိင္ဘူး။ (ႏွာ-၄)
(၅) အျပန္အလွန္နားလည္ပါ
ပထမ တစ္ဖက္သားကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ ေနာက္မွ တစ္ဖက္သားက ကိုယ့္ကို နားလည္ေအာင္လုပ္။ တစ္ဖက္သား စကားကို စာနာစိတ္နဲ႕ စိတ္ပါလက္ပါ နားေထာင္ရင္ သူ႕သေဘာထား အမွန္နဲ႕ ခံစားခ်က္ကို တိတိက်က် သိလိမ့္မယ္။ ေရွးဂရိေတြရဲ႕ ဒႆနေဗဒပညာရပ္သေဘာတရား အတိုင္း အီသို႔(Ethos)ဆိုတဲ့ စာရိတၱ နဲ႕ ပသို႔(Patho)ဆိုတဲ့ စာနာစိတ္ကို ေမြးျမဴၿပီးမွ တစ္ဖက္သားကို လိုဂို(Logos)လို႔ ေခၚတဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ဆင္ျခင္တံုတရားကို သြတ္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးစား။ (ႏွာ-၄/၅)
(၆) စုေပါင္းလုပ္ကိုင္ပါ
“လူေတြက ေလာကကို အရွိအတုိင္း မျမင္ဘဲ သူတို႔ျမင္ခ်င္သလို ျမင္တယ္” ဆိုတာကို သေဘာေပါက္။ “ေၾသာ္ ခင္ဗ်ားက အဲလုိျမင္တာကိုး” လို႔ ေျပာဖို႔လဲ မေမ့နဲ႕။ ႏွစ္ဖက္မွ်ေတြးတဲ့ သေဘာတရားကို က်င့္သံုး။ (ႏွာ-၆)
(၇) ထက္ေအာင္ေသြးပါ
က်န္းမာေရး ဂရုစိုက္။ စိတ္ကို ေစာင့္ေရွာက္။
(၈) တစ္ဖက္သား အာရံုစိုက္ေအာင္လုပ္
အာလာပသလႅာပ ေျပာေပး။ အခ်ိန္မရရင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို တိုရွင္းလိုရင္း ေျပာၿပီး တစ္ဖက္သားရဲ႕ အာရံုစူးစိုက္မႈကို ရယူ။ ကိုယ္ေျပာတာ ကုိယ္သိပါေစ။ ၾကည့္ၿပီးေျပာ။ ၾကားေအာင္ေျပာ။ ျပတ္သားေအာင္ေျပာ။ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ကို ေဖာ္ျပ။ ေနာက္ဆံုးလက္နက္က ကိုယ့္စိတ္ကခိုင္းတဲ့အတိုင္း ေျပာင္ေျပာင္ပဲ ရဲရဲတင္းတင္းလုပ္။ (ႏွာ-၉ မွ ၂၀)
(၉) အမွားေတြ မက်ဴးလြန္နဲ႕
အေတြးအျမင္ မလြဲမွားနဲ႕။ အခ်ိန္မျဖဳန္းနဲ႕။ မေလးမစားမလုပ္နဲ႕။ မိတ္ေဆြေတြအေပၚ အျပစ္ျမင္တာ ေက်းဇူးကန္းတာ မလုပ္နဲ႕။ အျပဳအမူ မရိုင္းျပနဲ႕။ မလိုအပ္ဘဲ မျငင္းခုန္နဲ႕။ ပထမအလုပ္ကို ေနာက္ဆံုးမွ မလုပ္နဲ႕။ (ႏွာ-၂၃ မွ ၃၀)
(၁၀) စိတ္အားမက်ဆင္းေစနဲ႕
လုပ္ေနတဲ့အလုပ္မွာ စိတ္အားထက္သန္မႈ ရွိပါ။ မ်က္ႏွာကို ခ်ိဳခ်ိဳထား။ ေအးစက္စက္ မလုပ္နဲ႕။ သြက္သြက္လက္လက္ ဖ်တ္ဖ်တ္လတ္လတ္ တက္တက္ၾကြၾကြေန။ ျဖစ္ေနၿပီဟု သေဘာထားၿပီးလုပ္။ အမွားကို ဖယ္ထုတ္ပါ။ ေနာက္မွာ က်န္ခဲ့တာအားလံုးကို ေမ့ပစ္ထားၿပီး ေရွ႕သို႔သာ တစိုက္မတ္မတ္ ဆက္လက္ခ်ီတက္။ အေကာင္းကို သံုးသပ္ပါ။ (ႏွာ-၃၁ မွ ဆံုး)
အဆိုအမိန္႔မ်ား
“လူသား၏ အဓိကတာ၀န္သည္ ဘ၀တြင္ ရွိေနရန္မဟုတ္၊ ဘ၀ကို ေနထိုင္ႏုိင္ရန္ ျဖစ္သည္။” (အေမရိကန္ စာေရးဆရာ ဂ်က္လန္ဒန္)
“လူတစ္ေယာက္ဟာ ျပင္းျပတဲ့ စိတ္အားထက္သန္မႈရွိရင္ ဘယ္လုပ္ငန္းမွာမဆို ထိပ္တန္းေရာက္ႏုိင္တယ္။” (ဘက္သလီဟင္ သံမဏိကုမၼဏီႀကီး၏ ဥကၠ႒ ခ်ား၊အမ္၊ရြက္က္)
“က်ဳပ္က ဖုန္မႈန္႕ မျဖစ္ခ်င္ဘူး။ ျပာမႈန္႕ပဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ေျခာက္ေသြ႕ေဆြးေျမ႕တဲ့ ထင္းေခ်ာင္း မျဖစ္ခ်င္ဘူး၊ တဟုန္းဟုန္း ေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ မီးလွ်ံပဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္။” (ဂ်က္လန္ဒန္)
“ေအးစက္စက္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ကၽြန္မသိပ္ေၾကာက္တယ္။ ေအးစက္ျခင္းဟာ ဘ၀ကို ဖ်က္ဆီးပစ္တာပဲ။ ေအးစက္တာဟာ ဘာမွ မေကာင္းပါဘူး။” (စာေရးဆရာမႀကီး ဘက္တီဖရီးဒန္း)
“အရည္အခ်င္းတစ္ခုကို ခင္ဗ်ားလုိခ်င္ရင္ အဲဒီအရည္အခ်င္း ခင္ဗ်ားမွာ ရွိေနၿပီးသားလုိ႔ သေဘာထားၿပီး လုပ္ေဆာင္ပါ။” (စိတ္ပညာရွင္ႀကီး ၀ီလ်ံဂ်ိမ္းစ္)
“ေကာင္းေသာအရာမ်ားကို ေတြးေလေလ ေကာင္းေသာအရာေတြ ျဖစ္ေပၚလာေလေလ” (စာေရးဆရာႀကီး ဟင္နရီေသာ္ရိုး)
“ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ဘ၀သည္ အဖန္တလဲလဲ ျပဳပ္ျခင္း၏ ရလာဒ္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ သာလြန္ေကာင္းမြန္ျခင္းဟူသည္မွာ လုပ္ရပ္တစ္ခုမဟုတ္၊ အလုပ္တစ္ခုသာတည္း။” (ဂရိေတြေခၚရွင္ အရစၥတိုတယ္၊၃၈၄-၃၂၂ ဘီစီ)
ေမာင္ေပၚထြန္းက မွာေသးတယ္ …
လူမႈေရးအတြက္ အေလ့အထ (၄။၅။၆) တို႔ကို ေန႔စဥ္က်င့္သံုး။
ပညာေရးအတြက္ စိတ္ကူးစိတ္သန္းတိုးပြားမယ့္ စာေကာင္းေပေကာင္းေတြဖတ္။ စာေရး။ အခ်က္အလက္ စုေဆာင္း။
စီးပြားေရးအတြက္ လုပ္ငန္းအႀကံအစည္ စိတ္ကူးေရးဆြဲ။
အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ေအာင္ျမင္ၾကပါေစ
အရွင္အာေလာကာနႏၵ
အရွင္အာေလာကာနႏၵ
ေမာင္ေပၚထြန္း ၏ “အဆင့္ျမင့္ေအာင္ျမင္သူတုိ႔၏ အေလ့အထမ်ား”
[ဒုတိယအႀကိမ္၊ (၁) စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၀၃၊ ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္] စာအုပ္ကို မွတ္စုထုတ္ တင္ျပသည္။
